Şeytanın Rakamı

ŞEYTANIN RAKAMI

Malumunuz; Batı endeksli ilim pergelimizin çizdiği hudud ne gariptir ki Mısır, Yunan, Roma ve Batı ekseninin dışına çıkmakta hayli zorlanmaktadır!

Her alanda olduğu gibi matematik alanında da bu ürkeklik bilim dünyasının damarlarına işlemiş vaziyettedir.

O kadar ki, matematik ilminin tarihsel inkişafını (inkişafı bırakır yerine ne hikmetse ısrarla EVRİM terimini kullanırız) anlatan kaynaklar, pergeli doğu ve İslam coğrafyasına doğru uzatmak zorunda kaldıklarında Batı coğrafyasının eteğine yapışmadan edemezler!

Matematik ilminin doğuşunu Mısır’a dayandırır pergelimiz! “Ahmes Papirüs’ü tek dayanaktır” desek yalan olmaz! Ve burada tespit edilebilen en büyük matematiksel değer pi sayısıdır. M.Ö. 2 binli yıllarda yazılan bir papirüse atıfta bulunan M.Ö. 1650 lerde yazılan başka bir papirüsteki 87 soru içeren bir belge. Pi sayısı o belgede 3,16’dır ve 2 bin yıl kadar bu değer değişmediğinden matematik yerinde saymıştır pergelimize göre! Ve sayılar roma rakamı tarzıdır. Dört işlem ve hesaplamalar sayı değeri büyüdükçe imkansız hale gelir…  Mısır dönemi; 8. Sınıf seviyesi diyebiliriz.

Sonra Mezopotamya dönemi gelir. 60 tabanlı sayı sistemi, 24 saat, 60 dakika, 360 derece gibi değerler onların mirasıymış! Sonra Pers istilasıyla bu dönem son buluvermiş!

Ve Yunan Medeniyeti dönemi…

Sadece Pisagor’a değinmemiz bile yeterli olacaktır! Hani şu Yunan matematiğinin babası olan adam… Hani şu Pisagor Teoremi denilen teorinin babası… Bizim Pisagor teoremi olarak bildiğimiz şeyin ondan çoook uzun yıllar önce aslında Mezopotamyalılar tarafından bilinen bir şey olduğunu biliyor muydunuz?

Ben yeni öğrendim!

Neyse matematik sahasındaki bir çok baba  peydah edildi pergelimiz tarafından… Tıpkı tarihte heredot, tıpta Hipokrat, matematikte Pisagor gibi!!!

Neyse… Bu hamur daha çoook su götürecek!

Biz şu şeytanın rakamına doğru yol alalım!

Yunan döneminin ardından İslam ve Doğu dönemine gelir nihayet pergelimiz! Ama hep Yunan dönemine atıfta bulunmayı da ihmal etmez! Şu inkişafın temelinde şu Yunan babası vardır, şu gelişme şu Yunan temelinin üstüne atılmıştır vs vs vs…

Ne var ki, Roma rakam sisteminin bir sıkıntısı vardı; hesaplamalar tıpkı Mısır Medeniyetinde olduğu gibi değer büyüdükçe imkansız hale geliyordu.

3.333.333 sayısının Roma rakamındaki karşılığı = MMMCCCXXXMMMCCCXXXIII

Bunu herhangi iki veya üç basamaklı bir sayı ile çarpmaya çalışın bakalım!

Matematik dünyasında çığır açan, daha doğrusu matematik ilminin şaha kalkmasını sağlayan inkişafı Harezmi gerçekleştirdi ve 0 (sıfır) sayısını icat etti! (Sıfır değeri farklı dönemlerde farklı şekillerle ifade edilmeye çalışılmış ancak Harezmi’ye kadar 0 şeklinde kullanımı yapılmadığından bütün uygulamalar sakat olmuştu.)

Bununla da yetinmedi “x” bilinmeyenini ilk kullanan kişi oldu. Hala yetinmedi, dünyanın ilk matematik kitabını yazdı…

Avrupa asırlar boyunca 0’a sıfır ilgi gösterdi! O kadar ki, şeytanın rakamı olarak suçladı. Yetmedi, 1299 Floransa tarihli bir kararnamede “İtalyan Floransa kambiyo loncaları, Arap rakamlarını, özellikle de “sıfır”ı kullanmayı yasakladı!”

Ne var ki, Floransa kambiyo loncasının bu kararına karşılık, o tarihlerde kağıt üzerinde hesap yapmaya başlayan Avrupalı tüccarlar, yoğun bir biçimde Araplardan gelen sıfır rakamını kullandılar, kullanmak zorunda kaldılar! Çünkü sıfır olmadan, yalnızca Romen rakamlarıyla yazılı hesap yapmak hemen hemen olanaksızdı.

Bu arada Harezmi’nin 780 – 850 yılları arasında yaşadığını da hatırlatalım… Öldüğü yıl kullanmış olsa sıfırı; Avrupa bu inkişafı tam 4,5 asır inatla reddetmiştir!

Bilimin, yeniliğin, gelişmenin, teknolojinin, insaniyetin, medeniyetin, şunun ve tüm bunların (!) öncüsü, temsilcisi Avrupacığımız, Pisagor’unu baştacı ederken; biz, matematik ilminde çığır açan Harezmi’yi kaç fidanımızın belleğine yerleştirebildik acaba?

            Pergel tüm varlığıyla kendisini tutana hizmetini sürdürmekte!